Bộ Thương mại Mỹ vừa công bố nâng thuế nhập khẩu lên 50% đối với hơn 400 nhóm sản phẩm chứa thép và nhôm. Chính sách này có hiệu lực từ ngày 19/8, đánh dấu bước mở rộng đáng kể so với các biện pháp thuế quan đã áp dụng trước đây.
Theo thông báo, Mỹ bổ sung 407 sản phẩm thép và nhôm phái sinh vào danh sách chịu thuế, trải rộng từ các thiết bị công nghiệp nặng như tuabin gió, cần cẩu di động, máy ủi, toa tàu hỏa, đến các mặt hàng dân dụng và thiết yếu như đồ nội thất, bình chữa cháy, linh kiện ô tô, hóa chất, nhựa, vật liệu xây dựng. Danh mục được công bố dưới dạng mã hải quan 10 số thay vì tên gọi thông dụng, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người tiêu dùng trong việc xác định chính xác sản phẩm bị ảnh hưởng.
Ông Brian Baldwin, Phó Chủ tịch phụ trách hải quan tại tập đoàn logistics Kuehne + Nagel International AG, đánh giá đây không chỉ là một đợt tăng thuế bổ sung, mà còn là “sự chuyển hướng chiến lược” trong cách Mỹ kiểm soát thương mại các sản phẩm liên quan đến thép và nhôm. Ông ví von: “Nếu sản phẩm có yếu tố kim loại sáng bóng, hoặc liên quan đến nhôm và thép, thì nhiều khả năng đã nằm trong danh sách mới.”
Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng với các quốc gia hồi đầu tháng 4/2025 (Ảnh: AP)
Bộ Thương mại Mỹ khẳng định mục tiêu chính của biện pháp này là ngăn chặn tình trạng lách luật thương mại và hỗ trợ ngành công nghiệp trong nước phục hồi. Ông Jeffrey Kessler, Thứ trưởng phụ trách công nghiệp và an ninh, nhấn mạnh: “Động thái hôm nay mở rộng ảnh hưởng của thuế thép và nhôm, đồng thời chặn lại các kẽ hở mà doanh nghiệp có thể lợi dụng.”
Theo phân tích của CNBC, tác động từ chính sách này là rất lớn. Giáo sư Jason Miller (ĐH Michigan State) ước tính kim ngạch nhập khẩu chịu ảnh hưởng có thể lên tới 320 tỷ USD (số liệu năm 2024), tăng mạnh so với con số 190 tỷ USD trước đó. Ông cảnh báo việc tăng thuế sẽ làm đội chi phí sản xuất và đẩy lạm phát cao hơn, nhất là khi chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 7 đã ghi nhận mức tăng.
Động thái mới của Washington xuất phát từ áp lực của các nhà sản xuất thép Mỹ, trong đó có tập đoàn Cleveland Cliffs, vốn kêu gọi chính quyền siết chặt thuế quan để bảo vệ năng lực sản xuất nội địa. Ngược lại, các doanh nghiệp ô tô nước ngoài bày tỏ lo ngại Mỹ chưa đủ năng lực sản xuất linh kiện trong nước để thay thế nguồn nhập khẩu, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt nguồn cung.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump thời gian qua liên tục thúc đẩy chính sách bảo hộ các ngành công nghiệp chiến lược. Tháng 2 vừa qua, Mỹ đã tăng thuế thép và nhôm từ 25% lên 50%. Mới đây, trong chuyến bay tới Alaska, ông Trump tiết lộ sẽ tiếp tục công bố các gói thuế quan mới – bắt đầu với thép trong tuần này, sau đó là chip bán dẫn. Theo ông, mức thuế ban đầu sẽ ở mức thấp để khuyến khích đầu tư sản xuất tại Mỹ, sau đó sẽ điều chỉnh tăng dần, song chưa đưa ra con số cụ thể.
Đến nay, Nhà Trắng vẫn chưa cho biết liệu mức thuế mới có được cộng dồn với các chính sách thuế theo từng quốc gia vốn đã áp dụng trước đó hay không.