Các cảng lớn của Nam Phi như Durban, Cape Town, Ngqura và Gqeberha tiếp tục trải qua giai đoạn đầy thách thức trong tháng 11/2025. Từ thời tiết xấu, thiếu hụt thiết bị xếp dỡ, cho tới áp lực tích tụ từ chuỗi cung ứng nội địa, tất cả đang làm giảm công suất vận hành và gây gián đoạn đáng kể đối với lưu thông hàng hóa qua khu vực.
Theo báo cáo của EWC Logistics News ngày 11/11/2025, nhiều cảng trọng điểm bị suy giảm thông lượng TEU do liên tục đối mặt với gió lớn, biển động và mưa kéo dài. Đặc biệt, tại Durban Pier và Cape Town Container Terminal, lượng tàu chờ cập, thời gian quay vòng container và số giờ cảng tạm dừng hoạt động vì thời tiết tăng mạnh so với mức trung bình hằng tháng. Việc này khiến chi phí vận hành tăng và tác động trực tiếp tới các doanh nghiệp xuất nhập khẩu phụ thuộc vào tuyến vận tải qua Nam Phi.
Không chỉ thời tiết, tình trạng thiếu thiết bị – bao gồm cần cẩu giàn (STS), RTG, đầu kéo và các phương tiện hỗ trợ – tiếp tục là vấn đề kéo dài nhiều năm. Một số cầu bến tại Durban Pier 1 chỉ vận hành được 1 – 2 cẩu do thiết bị hư hỏng hoặc bảo trì, gây giảm năng suất và kéo dài thời gian xử lý từng chuyến tàu. Tại Cape Town, thời tiết xấu kết hợp với năng lực kỹ thuật hạn chế đã làm hiệu suất xếp dỡ giảm đáng kể, ảnh hưởng đến toàn bộ mạng lưới vận tải biển của khu vực phía Nam châu Phi.
CẬP NHẬT ĐẾN NGÀY 21/11/2025: CÓ CẢI THIỆN NHƯNG RỦI RO VẪN CAO
Theo báo cáo mới nhất của EWC ngày 18/11 và 20/11, tình hình vận hành tại các cảng Nam Phi có những tín hiệu khả quan hơn, song chưa thể gọi là phục hồi bền vững.
1. Thông lượng có cải thiện nhưng dưới mức kỳ vọng
-
Tổng sản lượng container tuần gần nhất đạt 78.049 TEU, giảm nhẹ 5% so với tuần trước nhưng vẫn được coi là ổn định trong bối cảnh thời tiết biến động.
-
Một số cảng đạt năng suất cầu cẩu tốt hơn so với đầu tháng, giúp giảm lượng container tồn bãi.
2. Thời tiết xấu tiếp tục gây mất nhiều giờ vận hành
-
Riêng tại Cape Town, tổng số giờ cảng không thể vận hành do gió lớn và mưa đạt hơn 40 giờ chỉ trong một tuần.
-
Tình trạng “weather-bound” buộc nhiều tàu phải neo chờ ngoài khơi, kéo theo chi phí nhiên liệu, thời gian và giá vận tải tăng.
3. Thiếu thiết bị là vấn đề mạn tính, chưa có giải pháp nhanh
-
Durban Pier vẫn ghi nhận cẩu bến nằm chờ sửa chữa dài ngày, hạn chế năng lực xử lý tàu.
-
EWC ghi nhận nhiều trường hợp mất điện cục bộ và chậm bảo trì, làm kéo dài thời gian quay vòng thiết bị.
4. Nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng toàn khu vực
-
Các nhà xuất khẩu nông sản, khoáng sản và hàng đóng container qua Nam Phi đều được cảnh báo đặt chỗ sớm.
-
Nhiều hãng tàu phải điều chỉnh lịch trình hoặc chuyển tuyến tạm thời sang các cảng lân cận trên tuyến Đông – Tây hoặc Nam Phi – Châu Á.
-
Tình trạng chậm trễ tại cảng dẫn đến tăng chi phí logistics, đặc biệt với các doanh nghiệp phụ thuộc vào Durban – cảng biển lớn nhất Nam Phi.
TỔNG QUAN VÀ TÁC ĐỘNG DÀI HẠN
Với vị trí chiến lược ở tuyến vận tải Ấn Độ Dương – Đại Tây Dương, các cảng Nam Phi đóng vai trò quan trọng trong dòng chảy thương mại toàn cầu. Tuy nhiên:
-
Biến đổi khí hậu làm thời tiết cực đoan hơn, đặc biệt tại Cape Town – nơi gió mạnh thường xuyên làm dừng vận hành cẩu STS.
-
Hạ tầng và thiết bị lạc hậu, nhiều hệ thống đã vượt quá vòng đời khai thác.
-
Transnet – đơn vị vận hành cảng – đang trong quá trình tái cấu trúc, khiến việc cấp vốn đầu tư mới chậm trễ.
Nếu không được cải thiện triệt để, tình trạng này có thể tiếp tục gây tắc nghẽn mạng lưới logistics không chỉ tại Nam Phi mà còn trên các tuyến thương mại quốc tế liên quan.
Đến thời điểm 21/11/2025, hoạt động tại các cảng Nam Phi tuy đã có cải thiện nhẹ, nhưng vẫn đang chịu áp lực lớn từ cả thời tiết bất lợi và thiếu thiết bị nghiêm trọng. Rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng tiếp tục ở mức cao, buộc các doanh nghiệp và hãng tàu phải điều chỉnh kế hoạch vận tải một cách linh hoạt, đặc biệt trong mùa cao điểm cuối năm.
Nếu bạn muốn, mình có thể viết thêm phân tích chuyên sâu theo góc nhìn doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang Nam Phi hoặc sang EU – Mỹ qua tuyến này.